Wat is Material Requirements Planning (MRP)?

Niet iedereen weet precies wat met Material Requirements Planning of MRP bedoeld wordt. Voor de enen is het een marketingterm die betrekking heeft op alle productiesoftware, en voor anderen heeft het dan weer te maken met het bestellen van materiaal. Eigenlijk is het een handige methode om uit te rekenen wat de behoefte in de tijd is aan producten en materialen, met als doel vooral niet te veel of te vroeg te bestellen of te produceren.

Wat belangrijk is voor MRP is dat we het over producten hebben waarvoor een stuklijst bestaat. Die stuklijst bepaalt immers welke materialen, en in welke hoeveelheden, we nodig hebben per eenheid van product. Met betrekking tot Exact: MRP werkt niet voor offertes omdat de materiaalbehoefte niet gespecificeerd is in een stuklijst maar direct in de offertecalculatie. MRP werkt dan weer wel voor bestaande werkorders omdat die al een geplande materiaalbehoefte hebben. MRP is vooral bedoeld voor behoeften die voortkomen uit verkooporders en verkoopprognoses. Daarin wordt een product gespecificeerd (aantal, datum) waarvoor nog geen werkorder is aangemaakt.

Verkoopprognoses en verkooporders

Een typisch voorraadgestuurd bedrijf produceert aan de hand van een bestelniveau of een verkoopprognose. Werken met een bestelniveau is een eenvoudige methode. Werken met een verkoopprognose, daarentegen, is een uitgebreide methode: het bestelniveau wordt vast ingesteld, terwijl we in de verkoopprognose een trend (stijgend/dalend) of seizoen aangeven ('meer chocolade in de winter'). In een typisch ordergestuurd bedrijf wordt er geproduceerd volgens de verkooporders die binnenkomen. In de praktijk zien we veel mixed-mode bedrijven: een deel van het assortiment is ordergestuurd en een deel is voorraadgestuurd.

Voor de aansturing van de productie stellen we daarom een hoofdproductieplan (in het Engels ook wel Master Production Schedule, MPS, genoemd) op, waarin zowel de verkoopprognoses als de verkooporders worden verwerkt: Van producten waarvoor een prognose gebruikt wordt, produceren we (per periode) het hoogste aantal uit de prognose en de verkooporders. Van de producten die puur ordergestuurd zijn, maken we geen prognose en gaan we alleen uit van de verkooporders.

Niet iedereen weet precies wat met Material Requirements Planning of MRP bedoeld wordt. Voor de enen is het een marketingterm die betrekking heeft op alle productiesoftware, en voor anderen heeft het dan weer te maken met het bestellen van materiaal. Eigenlijk is het een handige methode om uit te rekenen wat de behoefte in de tijd is aan producten en materialen, met als doel vooral niet te veel of te vroeg te bestellen of te produceren.

Wat belangrijk is voor MRP is dat we het over producten hebben waarvoor een stuklijst bestaat. Die stuklijst bepaalt immers welke materialen, en in welke hoeveelheden, we nodig hebben per eenheid van product. Met betrekking tot Exact: MRP werkt niet voor offertes omdat de materiaalbehoefte niet gespecificeerd is in een stuklijst maar direct in de offertecalculatie. MRP werkt dan weer wel voor bestaande werkorders omdat die al een geplande materiaalbehoefte hebben. MRP is vooral bedoeld voor behoeften die voortkomen uit verkooporders en verkoopprognoses. Daarin wordt een product gespecificeerd (aantal, datum) waarvoor nog geen werkorder is aangemaakt.

Berekenen van de materiaalbehoefte

Zoals al in de inleiding aangegeven, berekenen we de materiaalbehoefte voor het hoofdproductieplan aan de hand van de stuklijsten in een proces dat we MRP noemen. In het onderstaande voorbeeld gaan we uit van een hoofdproductieplan voor tafels en stoelen. De stuklijst voor de tafels vermeldt '4 tafelpoten' en de stuklijst voor de stoelen '4 stoelpoten'. De materiaalbehoefte is niet alleen de uitkomst van een vermenigvuldiging met 4. We houden namelijk ook rekening met de productiedoorlooptijd van de tafels of de stoelen. In dit voorbeeld zijn we voor beide uitgegaan van een productiedoorlooptijd van twee weken. De productiedoorlooptijd maakt dat we de materialen graag bij de aanvang van de productie beschikbaar hebben. Twee weken voordat het product klaar moet zijn dus. Bij de materiaalbehoefte zijn we ook nog uitgegaan van de bestaande voorraad: We hebben de voorraad afgetrokken van onze eerste behoefte. In de praktijk kunnen we ook instellen wat onze veiligheidsvoorraad moet zijn: de minimum voorraad die we willen handhaven om aan een onverwachte vraag te voldoen. Ook kunnen we een minimale bestelgrootte instellen waardoor we niet een doos met 85 schroefjes bestellen, maar een met 100. Aangezien we bestelde materialen niet meteen na bestelling ontvangen, maar pas na de besteldoorlooptijd, komt het aanbevolen bestelmoment in het bestelplan een stuk eerder:

Berekenen van de werkorderbehoefte

Het berekenen van de werkorderbehoefte gaat uit van dezelfde parameters: We houden rekening met de productiedoorlooptijd, de bestaande voorraad en een veiligheidsvoorraad. En in plaats van de minimale bestelgrootte gebruiken we de seriegrootte van de stuklijst 

Waarom de bestellingen en de werkorders niet meteen aangemaakt in het MRP proces?

Die vraag krijgen we vaker. Als we een bestelling of werkorder aanmaken, hebben we ons geëngageerd. Terwijl we de bestelbehoefte en de werkorderbehoefte uitrekenen en nog geen 'echte' bestellingen en werkorders hebben aangemaakt, kunnen we het hoofdproductieplan nog wijzigen, bijvoorbeeld als de vraag verandert. De MRP-berekening houdt ook rekening met gewijzigde omstandigheden: bestellingen waarvan de leverdatum is aangepast, een andere voorraadstand of vertraging in de productie. We kunnen de MRP-berekening regelmatig (wekelijks bijvoorbeeld) herzien en alleen die orders verzenden (of de vloer op sturen) die we niet kunnen uitstellen. Hoe weten we of een activiteit niet meer kan worden uitgesteld? Als we ondertussen in week 5 zijn en er staan in het bestelplan of het werkorderplan in week 5 cijfers vermeld.

Meer weten over MRP of over het gebruiken van MRP in Exact voor Productie?