Paul Ramakers, CEO van Exact: "Ondernemen is bedenken wat wél kan"

“Op een zondag werd ik gebeld”, vertelt Paul Ramakers in een interview dat eerder verscheen in het magazine Baaz. “Het nieuws had ik al gelezen. COVID-19 zou veel groter worden dan aanvankelijk werd gedacht. We wisten dat thuiswerken de enige optie was. Maar wat het allemaal nog meer ging betekenen, hadden we op dat moment nooit kunnen weten.”

“Als softwarebedrijf hebben we de luxe van een digitaal DNA”, vertelt Ramakers. “Het technologische fundament is aanwezig. Genoeg medewerkers zijn aan thuiswerken gewend. Bij veel van onze klanten ging dat wel anders.”

“Ik heb zo ongelofelijk veel respect en bewondering voor al die ondernemers die hun business hebben moeten omgooien omdat COVID hen direct raakte. Talloze bewonderenswaardige bedrijven hebben écht ondernemerschap getoond.”

“Neem ‘Gebrouwen door vrouwen’, een kleine bierbrouwer uit Amsterdam. Het bedrijf verkoopt één miljoen flessen bier per jaar, levert aan horeca en opende kort voor COVID een eigen bar. Zowel de bar als B2B-verkoop lag in één klap stil. Maar ‘Gebrouwen door Vrouwen’ ging niet bij de pakken neer zitten. Integendeel: het bedrijf toonde initiatief, opende een ‘drive through’ en zette door.”

“Mensen op bakfietsen en gehuurde of geleende auto’s kwamen langs om biertjes en borrelpakketten op te halen. Dan weet je dat je fans hebt – en fans blij maakt.”

“Nedco, een Nederlandse kunststofproducent, is een ander voorbeeld”, vervolgt Ramakers. “Toen de omzet begin 2020 begon te dalen, ging het team direct nadenken en schakelen. Nedco wist dat de vraag naar toonbankschermen in China omhoog schoot, dus kocht het bedrijf toonbankschermen in. Toen de eerste lockdown begon, was het direct mogelijk om de schermen te leveren.”

“Met elk scherm haalde Nedco vijf euro voor het Rode Kruis op. Uiteindelijk is er € 16.000 gegenereerd. Dat is goed voor de maatschappij. Dat is goed voor de business. En dát is ondernemen. Nedco bleef bij zichzelf, zag kansen en hield het hoofd boven water.”

Ontwikkel een Growth Mindset

Hij vervolgt: “Niemand heeft ervaring met een situatie als COVID-19. Toch pasten de ondernemers zich aan. Zij overstegen zichzelf met een nieuwe weg of nieuw product. De reden dat goede ondernemers het klaar kunnen spelen, is hun Growth Mindset.”

Met de ‘Growth Mindset’ doelt Ramakers op een wetenschappelijk begrip. Mensen met een ‘Growth Mindset’ beschouwen talent als ontwikkelbaar. Mensen met een ‘Fixed Mindset’ zien talent als aangeboren. “Ik raad iedereen aan om de mindset in zichzelf te zoeken en vinden”, vult Ramakers aan. ”Zo kom je op nieuwe plekken en onderzoek je wat er kan en nodig is.”

“Ik werk al 26 jaar lang voor Exact. Hoewel ik nooit van werkgever ben gewisseld, verliet ik voortdurend mijn comfortzone om iets nieuws te leren. Dit heeft me ongetwijfeld geholpen om van junior naar CEO te groeien.”

Heb je een ‘Growth Mindset’, dan acht je jezelf in staat om talenten te ontwikkelen. Met het laatste heb je meer redenen om nieuwe uitdagingen of omgevingen aan te gaan. Dit helpt bij doorontwikkeling. Tegelijkertijd heeft verandering een prijs. Nieuwe omgevingen en uitdagingen brengen risico’s met zich mee. Verlaat je de comfortzone, dan aanvaard je die risico’s. “Klopt”, erkent Ramakers. “Maar een omgeving bepaalt hoe zwaar risico’s wegen. Exacts management heeft me altijd in staat gesteld om met een bepaalde veiligheid en vrijheid te acteren. Ik werd ondersteund en voelde me ondersteund. Nu ik probeer ik mensen hetzelfde te bieden.”

Stap uit je comfortzone

“Ik spreek medewerkers over nieuwe ideeën en projecten. Daarbij geef ik aan dat als het mis zou gaan, er geen vuiltje aan de lucht is. Je moet risico’s uitspreken, want zo bied je een veilig gevoel en stel je een ander in staat om zich te ontwikkelen. ”

Met een recent voorbeeld voegt de CEO daad bij woord. Het is geen geheim dat Exact naar een verbreding van zijn softwareportfolio streeft. Wat in 1984 begon met een sterke basis voor accountants en ondernemers, leunt steeds meer tegen een volledige ontzorging van bedrijfssoftware aan. Acquisities maken het mogelijk; eigen ontwikkeling net zozeer. Ruim drie jaar terug ontstonden de eerste ideeën voor een nieuwe, te ontwikkelen softwaredienst. Maar ondanks jaren aan bloed, zweet en tranen van een gedreven team, is de ontwikkeling van de dienst inmiddels gestaakt.

Hij vervolgt: “Niet alle ideeën blijken succesvol. Valt het resultaat tegen, dan kan je achteraf tegen uitvoerenden zeggen dat het anders en beter moet. Maar dat doen we niet. Iedereen die iets nieuws aangaat, aanvaardt risico’s. Mensen steken hun nek uit en stappen uit de comfortzone.”

“Dat moet je juist stimuleren”, besluit Ramakers. “In elk ander geval durft niemand meer te vernieuwen en sta je na verloop van tijd stil.”

Verantwoordelijkheid en ownership

Ramakers’ voorganger, ex-CEO Phill Robinson, beschreef hem als ‘de meest professionele software executive met wie ik ooit heb mogen werken’. Een lovend compliment, komend van de man die tientallen jaren als bestuurder van ‘s werelds grootste tech-bedrijven werkte. En een veelzeggend compliment, rekening houdend met het feit dat Ramakers zijn professionaliteit in de omgeving van een enkele werkgever wist te ontwikkelen.

Na een studie Economie loopt Ramakers een korte stage bij Ford. Vervolgens belandt hij op de ‘verkoop binnendienst’ van Exact, zijn eerste en laatste werkbestemming. Het Exact van toen is een scale-up. De organisatie groeit hard. Personeel wordt op hoog tempo aangenomen. Collega’s uit de tijd spreekt Ramakers nog steeds. Sommigen werken tot op de dag van vandaag bij Exact, het merendeel al jaren niet meer. Dat laatste mag geen verrassing heten, want bijna driekwart van alle Nederlandse werkverbanden duurt minder dan 10 jaar (CBS, 2016). Waarom wijkt hij af van de norm?

“In de startperiode werd ik na elke twee jaar met een compleet nieuwe uitdaging of rol geprikkeld”, vertelt Ramakers. “Het bedrijf veranderde. Nieuwe mogelijkheden deden zich continu voor. Kansen greep ik aan. Niemand vertelt je bij binnenkomst wat jouw pad zal zijn. Daarvoor moet je de vinger opsteken, verantwoordelijkheid opzoeken en ownership nemen.” “Ik vond het leuk. Ben altijd bereid geweest om hard te werken voor iets nieuws. Ook tegengas hoort erbij. Een paar jaar na het begin ontstond de ambitie om in een algemene managementrol te komen. Ervaring in meerdere disciplines is voorwaardelijk, dus ben ik van sales naar support gestapt. Collega’s vroegen zich af waar je mee bezig bent. “Zou je het nou wel doen?” ‘Ja’, was steeds het antwoord. Ramakers zette door. De switch is één van de vroegste voorbeelden van het patroon aan keuzes waarop zijn carrière is gegroeid. Ondernemerschap is iets voor iedereen die wil groeien en ontwikkelen.