De voor- en nadelen van deeltijds werken: waar moet je rekening mee houden?

Wil je een deeltijdse medewerker aannemen, of wil een medewerker overschakelen naar een systeem waarin hij/zij deeltijds werkt? Dan moeten er een aantal zaken op orde worden gesteld. Denk aan het arbeidscontract, maar even goed aan het inlichten van de medewerkers over mogelijke gevolgen. In deze blogpost helpen we je op weg.

Wat houdt deeltijds werken in?

Het leven draait om meer dan enkel je werk. Je wilt tijd vrijmaken voor een bijberoep waarin je passie ligt, je wilt meer tijd doorbrengen met je gezin, of je wilt meer tijd investeren in jezelf. Er zijn genoeg redenen om deeltijds te gaan werken. Maar wat zegt de regelgeving er precies over?

In het arbeidsrecht bestaat er geen specifieke definitie voor deeltijdse arbeid, maar we kunnen wel stellen dat we spreken van deeltijds werk wanneer de arbeidsduur korter is dan bij een voltijdse equivalent. Denk bijvoorbeeld aan medewerkers die halftijds werken of 4/5de werken. Daarbij moet de parttime medewerker wel wekelijks minstens één derde van de arbeidsduur van een voltijdse medewerker vervullen, met een minimale (ononderbroken) arbeidsperiode van drie uur.

Wettelijk wordt er ook geen onderscheid gemaakt tussen deeltijdse en voltijdse medewerkers. Deeltijdse medewerkers vallen niet onder een speciaal statuut en zijn dus gebonden aan een arbeidsreglement.

Kan je tijdelijk deeltijds werken?

Wil een medewerker tijdelijk parttime werken, dan kan hij of zij terugvallen op verschillende vormen van loonbaanonderbreking zoals ouderschapsverlof, landingsbanen voor medewerkers vanaf 55 jaar of een vierendagenweek. Deze mogelijkheden ondersteunen je medewerkers die om welke reden dan ook tijdelijk andere prioriteiten hebben dan hun carrière in jouw bedrijf. Gun hen de tijd om deze te realiseren, ze zullen des te dankbaarder terugkeren.

Wanneer kan je 4/5de werken?

Wil een medewerker meer tijd investeren in het gezin of een bijberoep? Dan kan die ervoor kiezen om via een 4/5de systeem te werken. Hij of zij kan in gesprek gaan met HR en/of hun manager over de mogelijkheden en dient daarna een schriftelijke aanvraag in. Hoe beoordeel je dit?

• Werkte de medewerker het jaar voor de schriftelijke aanvraag voltijds? Dan heeft hij of zij recht op 1/5de tijdskrediet.
• Is dat niet het geval? Dan kan hij of zij 1 dag per week onbetaald verlof nemen.

Beiden zullen hetzelfde effect hebben op het pensioen, de verlofdagen het vakantiegeld en de eindejaarspremie. Voor de werkloosheidsuitkering is een fulltime contract met 1 dag onbetaald verlof wel voordeliger. Maar let op: Ook al gaat het om een voltijds contract, je kan het jaar nadien niet zomaar overschakelijken op 1/5de tijdskrediet.

Wat moet er in orde gebracht worden?

Om het deeltijds werk ook wettelijk vast te leggen moet aan een aantal formaliteiten worden voldaan die een kader vastleggen.

1. Overeenkomst opstellen

In het arbeidscontract neem je, in overleg met de medewerker, een aantal overeenkomsten op over de manier waarop het deeltijdswerk georganiseerd zal worden.

• Op welke dagen zal de medewerker werken?
• Wat zijn de start- en einduren?
• Wat is de minimale werkduur, per dag en per week?
• Wat is de maximale werkduur, per dag en per week?
• Hoe en wanneer wordt de medewerker op de hoogte gebracht van de uurroosters?

2. Werkroosters bewaren

Die arbeidsovereenkomst voor deeltijdse arbeid hoef je niet meer toe te voegen aan het arbeidsreglement, maar moet je wel bewaren waar medewerkers het reglement kunnen raadplegen. Dit voor minstens een jaar. Daarnaast bewaar je ook hun werkroosters. Dit geldt overigens ook voor variabele deeltijdse werkroosters.

Je kan deze documenten tegenwoordig digitaal bijhouden. Zo pas je in Officient makkelijk arbeidscontracten aan of voeg je vlot documenten toe. Betrokken medewerkers kunnen deze dan raadplegen in hun Self Service-app.

3. Afwijkingen waarnemen

Als het voorkomt dat de uren die de parttime medewerker werkt niet strijken met de afgesproken werkroosters, dan neem je deze afwijkingen op in een afwijkingsregister. Op die manier kan je ook deeltijds werk opvolgen via tijdsregistratie. Daarbij houd je de identiteit van de medewerkers, de start- en eindtijd van de afwijkende arbeidsduur en de rustpauzes bij. Deze gegevens bewaar je zoals voorgeschreven en moeten consulteerbaar zijn voor bevoegde personen.

Over welke gevolgen van deeltijds werken licht je je medewerkers best in?

Hoe zal hun loon berekend worden?

Aan loon en vakantiegeld inboeten, is een logisch gevolg bij het verminderen van de arbeidsduur. Al hebben medewerkers die parttime of 4/5de wel recht op hetzelfde uurloon als een voltijdse medewerkers in dezelfde omstandigheden. En ook hun vakantierechten blijven evenwaardig.

Ook de belastingtarieven blijven hetzelfde, maar de belastingdruk kan wel verschillen. Deze wordt niet beïnvloed door het deeltijds werken zelf, wel door factoren zoals het brutoloon of het aantal kinderen ten laste. Zo kan het voorvallen dat bruto/netto zich beter verhoudt bij deeltijds werk. Informeer je medewerkers hier vooraf goed over.

Welke invloed heeft het op hun pensioen?

Dat hun loon zal verminderen wanneer ze deze stap nemen, zullen je medewerkers waarschijnlijk wel weten. Wat minder bekend is, is dat deeltijds werken ook een impact heeft op het wettelijk pensioen. Als medewerkers langere tijds deeltijd werken dan zal dit ook voor hun pensioen een vermindering betekenen. Ook voor medewerkers die 2 deeltijdse jobs combineren kan dit fiscaal nadeliger zijn dan 1 voltijdse job.

Op hoeveel vakantiedagen hebben ze recht?

Het recht op vakantiedagen wordt berekend op basis van de arbeidsduur. Zo heeft een medewerker die 4/5de werkt recht op 16 vakantiedagen (4/5de van 20), en een medewerker die halftijds werkt op 10 vakantiedagen (1/2 van 20). Daarnaast behouden ze wel hun recht op 10 wettelijke feestdagen.

Licht je hen in over verlof, wijs hen dan ook op de mogelijkheden voor de toekomst: als een deeltijdse medewerker opnieuw voltijds gaat werken, dan kan hij/zij beroep doen op Europees verlof. Daarmee kan hij of zij de 10 of 16 dagen die het jaar voordien verworven zijn aanvullen.

Auteur: Floor Debeyne