Accountancy 2025: de balans opmaken wordt voor accountants veel meer dan een kwestie van cijfers

Het goede nieuws: ondernemers zijn anno 2024 tevreden over hun accountants. Zoveel blijkt uit onderzoek, uitgevoerd door Exact: accountants scoren bij ondernemers over het algemeen goed op sectorkennis (8,0) en samenwerking (8,2). Uit hetzelfde onderzoek blijkt ook dat ondernemers hun accountants een lagere score geven als het gaat om proactief informeren (7,1) en het bieden van innovaties rond boekhouding (6.5).

Interessante cijfers, maar de vraag is er een die accountants zelf ook meer en meer te horen krijgen: wat is het verhaal achter de cijfers, en wat zegt dat over de toekomst van accountancy in Nederland? Ben je accountant, dan heb je te maken met personeelstekort, veranderende wet- en regelgeving en compliance-eisen, klanten die steeds meer van je verwachten, en meer. Die druk zal in de nabije toekomst alleen maar toenemen.

Een belangrijke oorzaak daarvan is dat ondernemers steeds vaker verwachten dat hun accountant hen van advies voorziet. Aan het woord is Wilco Kraaij, Product Line Director Accountancy bij Exact. Hij bespreekt de belangrijkste ontwikkelingen toe en legt uit welke uitdagingen dit oplevert voor accountants in Nederlands:

De ‘verplichte nummertjes’, dat is waar boekhoudkantoren het tegenwoordig letterlijk en figuurlijk al druk genoeg mee hebben. Jaarrekeningen, rapporten, feitelijk alles wat in cijfers is uit te drukken, dat is bij uitstek waar je aan denkt bij accountancy. Uiteraard zijn accountantskantoren hier sterk in. Tegelijkertijd zien we dat de adviesrol voor accountants minder vanzelfsprekend is. Het vergt meer creativiteit en proactief handelen dan de traditionele accountantsrol.

Dit is iets waar accountants vaak mee worstelen, omdat het ze dwingt moeilijke keuzes te maken. Wil je als accountant het verschil maken voor je klanten, dan zal je tegenwoordig ook moeten kiezen met welke klanten je verder gaat en welke niet. Accountants die bijvoorbeeld veel voor handelsbedrijven werken, zullen er sneller voor kiezen om zich volledig te richten op klanten in die sector. Dat betekent dat ze voor de klanten die in hun stramien passen ook de tijd en moeite neemt om die veel gevraagde adviesrol te vervullen. Deze keuzes helpen accountants om hun processen te optimaliseren en om productiever te zijn.

De keerzijde is dat er bedrijven worden gedwongen om een andere accountant te zoeken, iets wat voor hen geen eenvoudige opgave is. Ondernemers die op zoek moeten naar een nieuwe accountant, accountants die ondernemers de deur moeten wijzen... het heeft inmiddels wel iets weg van een stoelendans.

Uiteraard vinden accountants het moeilijk om afscheid te nemen van hun klanten, maar deze knoop niet doorhakken is evenmin een oplossing.

Wanneer ik zelf met accountants in gesprek ben, is de meest gestelde vraag Weet je nog iemand die ons kan komen helpen? Het personeelstekort in de accountancy-sector zal ook in de toekomst een belangrijke rol blijven spelen. Het aantrekken van junior accountants is relatief eenvoudig, maar het nadeel is dat ze, deels door de enorme werkdruk binnen accountancy, vaak de stap naar het bedrijfsleven maken. Dit zorgt ervoor dat de druk op senior accountants alleen maar hoger wordt.

In een ideale wereld richt de accountant zich op de boekhouding en is er iemand anders die het relatiebeheer en de adviesrol op zich neemt. In de praktijk is het een beetje zoeken naar het schaap met vijf poten: een 18-jarige senior accountant die behalve dol op cijfers ook dol is op relatiebeheer en klanten goed kan adviseren.

De balans opmaken zal in 2025 dus een veel bredere betekenis gaan krijgen. Een ding is echter duidelijk: er zal iets moeten gebeuren. Een kloppende boekhouding is tenslotte geen luxe, maar een plicht.

De meest voor de hand liggende oplossing is gelukkig ook de meest effectieve: innovatie. Het gebruik van laatste technologie, zoals bijvoorbeeld op het gebied van GenAI, zal accountants helpen efficiënter te werken en hen minder dwingen tot het maken van moeilijke keuzes.

Tegelijkertijd kan je niet én boekhouder én adviseur én IT’er zijn. Oftewel, innovatie alleen is een beetje als een auto zonder accu. Het is aan softwarebedrijven om accountants op weg te helpen met alle huidige en ophanden zijnde technologie, zodat ze er echt door ontlast kunnen worden.

Of innovatie alleen voor stressloos boekhouden gaat zorgen? Veel zal natuurlijk ook afhangen van andere factoren. Innovatie, of liever gezegd de implementatie ervan, is alleen wel iets waar je als accountant veel controle over hebt. Dit onderscheidt het van andere factoren zoals personeelstekorten, marktwerking, of wet- en regelgeving. Ik ben zelf van mening dat innovatie, mits juist toegepast, accountants in staat zal stellen het roer weer in eigen handen te nemen. Het is hoe dan ook een factor die accountants mee moeten nemen wanneer ze begin 2025 de balans opmaken.

Want een ding is duidelijk: de wereld van accountancy draait om veel meer dan cijfers alleen.