Podcast: “In het betaald voetbal kunnen finance en emotie niet met en niet zonder elkaar”

Lege stadions en vaste contracten. Wegvallende omzet en doorlopende kosten. We zien het als toeschouwer misschien niet altijd zo, maar een voetbalclub is ook gewoon een mkb-bedrijf. In een bedrijfstak die enorme klappen heeft gehad de laatste maanden. Hoe ging en gaat PSV om met alle uitdagingen die de coronacrisis met zich meebrengt? Wat verwachten ze voor komend seizoen en hoe richten ze hun bedrijfsvoering in op het voetbal van de toekomst?

Tijdens deze zesde aflevering van de podcast Exact Spod On gaan Boudewijn Pothoven en Jaap van Baar, financieel manager van PSV, met elkaar in gesprek. Boudewijn vanaf zijn thuiswerkplek, Jaap vanuit een gelukkig weer ietsje drukker wordend Philips Stadion.

Het bedrijf PSV

Iedereen kent de club, maar vooral van de buitenkant. Tijd voor wat inside information dus. “Met onze 250 fte, de flexibele en vrijwillige schil niet meegerekend, zijn we een middelgroot bedrijf”, begint Jaap. “Van de ongeveer 350 personen in vaste dienst is ongeveer een derde speler of speelster, een derde trainende of medische staf en het overige deel is verantwoordelijk voor de organisatie en verkoop. Onze jaaromzet is zo’n 80 miljoen, 70 miljoen als we geen Europees voetbal spelen. 20 miljoen hiervan bestaat uit sponsorgelden, 10 miljoen is commerciële, zakelijke omzet rondom wedstrijden en we verkopen voor 15 miljoen aan tickets en seizoenkaarten. Daarnaast ontvangen we 10 miljoen uit ons tv-contract met Fox Sports, 5 miljoen uit merchandise, 5 miljoen uit concerten, vergaderingen en andere events in het stadion en nog 5 miljoen uit overige zaken."

Balans emotie en ratio

Voetbal is een emotionele wereld. Jaap legt uit wat dit betekent voor zijn rol als financial. “Voor mij is het regelmatig zaak deze emotie uit te schakelen, om de juiste beslissingen te kunnen nemen. Ik moet zorgen dat die ene bal binnenkant paal - die op korte termijn allesbepalend kan zijn - op lange termijn niet zoveel impact heeft. Zeker als er druk op de ketel staat, en de trainer na een aantal keer verliezen een nieuwe spits wil omdat er gescoord moet worden, leidt mijn meerjarenplan wel eens tot uitdagende gesprekken. Die trainer wil altijd het beste team, ik ben er om de financiële kaders en afspraken te waarborgen. We kunnen niet alles, ook onze portemonnee is een keer leeg.”

Vaarwel omzet

Dat begrote omzet allesbehalve gegarandeerd is, werd het afgelopen half jaar pijnlijk duidelijk. “Het ene moment liep alles op rolletjes, het andere moment was het half maart 2020 en vielen zowat alle inkomsten weg”, gaat Jaap verder. “We werden hier in brandhaard Brabant aardig overvallen door de impact en snelheid die met het coronavirus gepaard gingen. Waar we eerst nog dachten dat het een paar weken zou duren, bleek al snel dat een langere adem vereist was. Alles wat we op dag één bespraken, was op dag twee weer achterhaald.”

Toen medio april werd besloten de competitie niet uit te spelen, was PSV niet anders dan de kapper of het restaurant: namelijk een bedrijfstak die op slot ging. “Onze omzet is voor het grootste deel afhankelijk van wedstrijden. Dus spelen we niet, dan valt bijna alles weg. Terwijl onze personeelskosten en vaste lasten voor ons eigen stadion gewoon doorliepen. Alleen de wedstrijdgebonden kosten vielen weg.”

In goede en slechte tijden

“We spraken een salariskorting af met alle medewerkers. Ook het feit dat seizoenkaarten vooraf betaald waren, gaf wat lucht. We zijn gaan nadenken over hoe we mensen tegemoet konden komen, waarop iedereen antwoordde met veel begrip. Er zijn zelfs veel nieuwe aanvragen voor komend seizoen, ondanks de benarde situatie waarin veel supporters en ondernemers zelf ook zitten. Pijnverlichtend en hartverwarmend! Door rekening te houden met elkaar, samen afspraken te maken en in gesprek te blijven, hebben we een groot deel van de omzet weten vast te houden. Dat hadden we een maand na intrede van corona niet durven hopen.”

Doekje voor het bloeden

Ook vanuit de overheid kwam steun, in de vorm van uitstel van belastingbetaling en de NOW-regeling. “Net als denk ik iedere voetbalclub in Nederland hebben we hier dankbaar gebruik van gemaakt”, vertelt Jaap. “60% van onze kosten zijn personeelskosten, dus dan is een regeling om werknemers in dienst te kunnen houden zeker welkom. Door het gestelde maximum jaarsalaris was de maatregel weliswaar niet van toepassing op veel van onze profvoetballers, maar gelukkig heeft 80% van onze medewerkers een ‘modaal’ salaris. Dus ja, het heeft zeker geholpen. Knap ook dat onze overheid zich luisterend en lerend heeft opgesteld en de 30% loonkostenopslag later heeft verhoogd naar 40%. Dat getuigt van durf en wendbaarheid.”

Voetbal van de toekomst

En dan straks: weer beginnen zonder publiek. Volgens Jaap financieel gezien een lastig scenario. “Met de anderhalve meter kunnen er ongeveer 8000 mensen in het stadion. We moeten echter wel het hele stadion openen, extra hoge beveiligingskosten in verband met handhaving accepteren... Maar goed, al is het financieel nog niet rendabel, we moeten ergens beginnen natuurlijk.”

Dit afhankelijk zijn van wedstrijden met publiek is een inzicht dat PSV meeneemt naar de toekomst. “In Nederland komt meer omzet vanuit de wedstrijden dan vanuit televisiegelden, wat eerst een voordeel was en nu ineens een nadeel is geworden. We denken dus volop na over nieuwe geldstromen. Hoe kunnen we flexibeler worden? Dit virus is nog niet weg, en dan hebben we het nog niet over eventuele nieuwe virussen in de toekomst.”

Stilte voor de storm?

“We weten ook nog niet wat voor impact de lagere bankrekening van clubs straks heeft op contractverleningen en transfersommen. Worden transfersommen lager? Gaan we werken met ruildeals of  huurspelers? Als financieel manager hou ik zowel rekening met het worst case, medium case als het best case scenario, waarbij nog een jaar zonder publiek spelen een realistische optie is. Ik stuur vooral op cash flow in deze tijd. Toch denk ik ook aanvallend. Innovatie? Jeugdopleidingen? We gaan echt niet overal in snijden. We gaan nog steeds uit van een tijdelijke situatie.”

Belangrijkste les

Als financial of ondernemer moet je je emotie af en toe uitzetten. Dat is wat Jaap in deze crisis bevestigd heeft gezien. “Reageer niet impulsief, want een dag later kan het wel eens de verkeerde reactie blijken te zijn. Star in een bepaald standpunt of visie blijven staan, brengt je ook nergens. Kijk eens hoe anders we de afgelopen coronamaanden met z’n allen zijn gaan denken over thuiswerken of de balans werk-privé. Om je heen kijken, openstaan voor verandering en jezelf continu aanpassen en verbeteren; daar win je de wedstrijd mee. En met saamhorigheid natuurlijk!”

Podcast

Wil je nooit meer een aflevering missen van de podcast Exact Spod On? Abonneer je dan op ons kanaal.