Zo maak je zelf stuklijsten voor je productieproces

Stel je voor dat je als productiebedrijf een nieuw type deur produceert. In grote lijnen bestaat je productieproces dan uit drie niveaus:

• Het eindproduct: een deur met een aluminium frame.
• Subeenheden: elementen zoals de deur zelf, het aluminium frame, de grendels en sloten.
• Onderdelen: individuele onderdelen, zoals het glazen paneel in de deur, de rubberen strip en de schroeven voor bevestiging.

Dit voorbeeld is vereenvoudigd. Een volledige stuklijst bestaat ook uit materialen voor de verpakking, veiligheidsstickers en de exacte hoeveelheid per onderdeel.

Een stuklijst moet overzicht geven van de benodigde materialen voor je productieproces. Dit moet administratief compleet zijn. Voeg daarom tenminste deze elementen toe aan je stuklijst:

1. Het BOM-niveau: categoriseer elk onderdeel binnen de hiërarchische structuur van je stuklijst. Bijvoorbeeld: een handvat bestaat uit subcomponenten zoals een stalen grip en bevestigingsbouten.
2. Het onderdeelnummer: geef elk onderdeel een uniek nummer, bestaande uit letters, cijfers of een combinatie.
3. De onderdeelnaam: kies een eenvoudige en beschrijvende naam voor elk onderdeel.
4. Een beschrijving: geef een gedetailleerde beschrijving van elk onderdeel om ze te onderscheiden van vergelijkbare onderdelen.
5. De hoeveelheid: noteer het aantal benodigde onderdelen voor de assemblage.
6. De maateenheid: benoem hoe je het onderdeel meet, zoals centimeters of grammen.
7. Het aankooptype: noteer waar het onderdeel vandaan komt, denk aan de fabrikant of interne productie.
8. Notities: voeg aankomende wijzigingen, belangrijke referenties, of suggesties toe.

Produceer je een product met variaties, zoals verschillende kleuren? Dan wordt het onderhoud van stuklijsten vaak complex door de verschillende versies. Phantom stuklijsten brengen het overzicht terug. Dit is een tijdelijke stuklijst voor halffabricaten die je tijdens de productie samenstelt, maar niet afzonderlijk opslaat.

Zo zou je normaal voor een fiets in meerdere kleuren voor elke kleur een aparte stuklijst maken. Bij wijzigingen kost een bijwerking daardoor veel tijd. Een phantom stuklijst vereenvoudigt dit proces. Je maakt een algemene stuklijst voor alle gemeenschappelijke onderdelen en bewerkingen. In de phantom stuklijst neem je de onderdelen op voor elke kleur, zodat je niet aparte werkorders hoeft te maken. Bij wijzigingen werk je vervolgens alleen de phantom stuklijst bij.

Ga je als productiebedrijf stuklijsten toevoegen in je productieprocessen? Houd dan rekening met de volgende valkuilen:

• Beschrijf informatie zo gedetailleerd mogelijk. Laat daarom je stuklijsten controleren door je team om te verzekeren dat je geen informatie mist.
• Zorg dat je volgens een uniforme manier stuklijsten opstelt. Werk met sjablonen en vaste structuren en zorg dat iedereen zich hieraan houdt.
• Een verouderde stuklijst kan tot productieproblemen leiden. Zorg daarom voor een systeem dat regelmatig controleert op revisies.

Je kunt het maken van stuklijsten op verschillende manieren aanpakken, waaronder handmatig. Dit is op korte termijn vaak goedkoop en eenvoudig. Toch zijn er een aantal grote beperkingen:

• Je vergroot het risico op menselijke fouten, zoals verkeerde tellingen en verlies van documentatie.
• Je bent minder flexibel in het aanpassen en toevoegen van gegevens.
• Je deelt minder eenvoudig informatie tussen afdelingen.
• Het is lastiger om meerdere versies van stuklijsten met een wisselende status te monitoren.

Steeds meer productiebedrijven gebruiken digitale stuklijsten. Je stroomlijnt processen, bespaart een hoop tijd en verlaagt kosten. Zo zet je stuklijsten voortaan op vanuit een gecentraliseerd systeem, geïntegreerd met je hele boekhouding. Daarbij geef je materialen en halffabrikaten eenvoudig een status mee en maak je variaties aan. Verandert er iets? Dan werk je de stuklijsten snel bij.