Meer verlofsoorten – een goed idee?

Met de invoering van het verruimde betaalde ouderschapsverlof in augustus 2022 biedt de overheid meer ruimte aan ouders om de ingrijpende gebeurtenis van de geboorte van een kind te kunnen beleven en het kind een goede start te geven. Ondertussen vindt ook discussie plaats over het uitbreiden van de redenen voor bijzonder verlof. Naarmate de tijdgeest in de afgelopen decennia is veranderd, zijn daar andere opvattingen over ontstaan.

Bijzonder verlof door de jaren heen

In het verleden was bijzonder verlof vooral praktisch ingestoken. Mannen kregen bij de geboorte van een kind één dag verlof om bij de bevalling te zijn plus één dag om aangifte te doen. Als het kind in het weekend ter wereld kwam, verviel de dag om bij de bevalling te zijn. Het waren andere tijden. De aandacht voor het persoonlijk welzijn van medewerkers is de laatste decennia gelukkig enorm toegenomen.

Begrip voor situaties die vragen om bijzonder verlof

De ruimte om werk en privé te combineren wordt in de praktijk gegeven door de cultuur in een organisatie of team, waarbij de manager de belangrijkste rol heeft. Zo zal het nog een uitzondering zijn dat een leidinggevende een medewerker niet toestaat om werktijden aan te passen als een kind ziek is. Bij ingrijpende situaties met ziekte of overlijden in de omgeving van een medewerker komen manager en medewerker doorgaans samen tot werkbare afspraken.

Politieke partijen over bijzonder verlof

Uiteraard zijn er ook situaties waarin werkgevers aan medewerkers niet de ruimte geven die ze nodig hebben. Diverse politieke partijen trekken zich dat aan. Zij willen werknemers ontzorgen door nieuwe soorten verlof te introduceren en bestaand verlof uit te breiden.

Typen bijzonder verlof

Werkgeversvereniging AWVN onderzocht de verkiezingsprogramma’s in 2021. De standpunten van politieke partijen en het al dan niet uitbreiden van bijzonder verlof lopen uiteen. Het gaat hierbij vooral over de volgende bijzonder verlofvormen: zorgverlof, ouderschapsverlof, mantelzorgverlof, rouwverlof, burgerschapsverlof, scholingsverlof, calamiteitenverlof, vrijwilligersverlof en transitieverlof.

De status van het uitbreiden bijzonder verlof

Het eventueel invoeren van wettelijk rouwverlof is het meest concreet. Onderzoeksbureau Panteia adviseerde in opdracht van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid dat wettelijk rouwverlof een te overwegen optie is. De minister besloot het rouwverlof vanwege lastige uitvoeringsproblemen nog niet in te voeren en het verder te onderzoeken.

Bijzonder verlof: regulering of maatwerk?

Het is de vraag of meer recht op verlof voor levensgebeurtenissen de juiste weg is. Medewerkers hebben doorgaans weinig behoefte aan meer verlof, gezien de stuwmeren aan verlof die mede door de coronajaren ontstaan zijn. Daarnaast gaat iedereen anders om met levensgebeurtenissen en is maatwerk belangrijk. Rouw kan een reactie zijn op veel soorten van verlies en iedereen gaat er anders mee om. Soms past ziekmelden, soms (gedeeltelijk) verlof en soms is juist blijven werken met eventueel andere taken de gepaste oplossing. Maatwerk dat tussen manager en medewerker tot stand komt en waar de goede werkgevers zich al in onderscheiden. Blijf dat vooral doen!